خوب چیست ؟ بد کدام است ؟

انتشارات	موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی
مولف	احمدحسین شریفی

کسانی که با ادبیات کلامی، اصولی و فلسفی اندیشمندان مسلمان سر و کاری داشته‌اند به روشنی این حقیقت را یافته‌اند که یکی از گلوگاه‌های اصلی اندیشه‌های فلسفی، اعتقادی، سیاسی و اخلاقی مسلمانان مسألة خوب و بد افعال بوده است. مباحث بسیار متنوع و مهمی در این باره در لابلای میراث کلامی و اصولی مسلمانان وجود دارد.

هر چند تب و تاب این بحث در دوران اخیر کمتر از دوران میانی اندیشه‌های اسلامی است، در عین حال در دهه‌های اخیر مجدداً به دلیل روی آوری برخی از اصولیان برجسته به این بحث و همچنین توجه به مباحث فلسفة اخلاق شاهد احیای مجدد این نوع مباحث هستیم.

متأسفانه آشفتگی عجیبی در سراسر کتاب‌های کلامی و اصولی در این موضوع دیده می‌شود. عدم تفکیک معناشناسی و هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی خوب و بد، موجب پدید آمدن سوء تفاهم‌های فراوان و از طرفی رد و اثبات‌های نا به جا و غیر منطقی شده است. خلط حسن و قبح ذاتی با حسن و قبح عقلی از یک طرف و حسن و قبح الهی با حسن و قبح شرعی از طرف دیگر موجب شده است که بسیاری از رد و اثبات‌ها در جای خود قرار نگیرد. می‌توان گفت از مهم‌ترین مغالطه‌ها در این بحث، که بسیاری از اندشمندان مرتکب آن شده‌اند، خلط مقام ثبوت و مقام اثبات است. شاید نخستین کسی که متوجه این خلط و خطاها شده است مرحوم محقق لاهیجی است. اما پیش از او هیچ یک از متکلمان و اصولیان به این حقیقت سرنوشت‌ساز توجهی نداشته‌اند. و متأسفانه بعد از وی نیز این کشف بزرگ چندان مورد توجه قرار نگرفت و همانطور که در مباحث این کتاب خواهیم دید پاره‌ای از معاصران نیز که در این وادی وارد شده و کتاب‌هایی را به رشتة تحریر درآورده‌اند نتوانسته‌اند خود را از چنگ این مغالطة بزرگ رهایی دهند.

برای اطلاعات بیشتر کلیک کنید. www.rayabook.net